Cytokinen bij CVS ’s nachts

Op deze paginas waren eerder al rapporten te vinden betreffende een immuniteit-/cytokine-ontrgeling bij M.E.(cvs). De communicatie/interaktie tussen de verschillende aktoren van het immuunsysteem (cellen, cytokinen, chemokinen, enz.) is zeer complex. Het mag duidelijk zijn dat dit (en daar bovenop de aanwezigheid van verschillende subgroepen en eventuele co-morbiditeiten, zoals bv. fibromyalgie) er toe heeft geleid dat niet één enkele oorzaak (cel-type of cytokine) kon worden aangewezen. De pathogenese ontrafelen zal veel subtieler liggen en het aanduiden van één enkele factor is nog niet voor nu… Hieronder een artikel dat bv. duidt op het belang van pro- én anti-inflammatoire cytokinen.

Daarnaast krijgen we hierbij ook een interessante hypothese voor de verstoorde slaap (een ernstig symptoom) die heel regelmatig voorkomt bij M.E.(cvs).

De studie onderstreept ook nog eens het belang van het gebruik van de juiste/geschikte test-methode (molekule, funktie, tijdstip, mogelijk storende factoren) voor het vinden van een bepaalde beïnvloedende factor!

Clin Vaccine Immunol. 2010 Feb [pre-print]

Cytokines across the night in Chronic Fatigue Syndrome with and without Fibromyalgia

Toru Nakamura^1,2, Stephan K. Schwander³, Robert Donnelly³, Felix Ortega³, Fumiharu Togo⁴, Gordon Broderick⁵, Yoshiharu Yamamoto⁶, Neil S. Cherniack^1,3 David Rapoport⁷ and Benjamin H. Natelson^1,2

Pain & Fatigue Study Centre¹, and Departments of Neurosciences² and Medicine³, UMDNJ-New Jersey Medical School, Newark NJ 07103

Department of Work Stress Control⁴ Japan National Institute of Occupational Safety and Health, Kawasaki, 214-8585, Japan

Department of Medicine⁵, Faculty of Medicine and Dentistry, University of Alberta, Edmonton, Canada

Educational Physiology Laboratory⁶, Graduate School of Education, The University of Tokyo

Department of Medicine, Division of Pulmonary and Critical Care Medicine⁷, NYU School of Medicine, New York NY 10016

De symptomen van Chronische Vermoeidheid Syndroom zijn consistent met cytokine-ontregeling. Dit heeft geleid tot de hypothese van immuun-deregulatie als oorzaak van deze ziekte. Om deze hypothese verder te testen namen we herhaalde bloedstalen voor cytokine-bepaling terwijl de patiënten en gematchte gezonde controles sliepen in het slaap-lab. Omdat niet één bepaalde methode voor het testen op cytokinen erkend is als zijnde beter dan een andere, bepaalden we [cytokine-]proteïnen in serum, boodschapper-RNA [gen-expressie] in perifeer bloed lymfocyten (PBL) en funktie [van cytokinen] in rustende en gestimuleerde PBL. We vonden geen bewijs voor pro-inflammatoire cytokine-upregulering. In plaats daarvan, overeenkomstig met enkele van onze eerdere studies, vonden we bewijs dat een rol voor een stijging van IL-10, een anti-inflammatoir cytokine, ondersteunt. Hoewel de veranderingen klein waren, zouden ze kunnen bijdragen tot de courante klacht van CVS-patiënten over verstoorde slaap.

INLEIDING

[…] Een belangrijke hypothese voor de oorzaak van CVS is een immuun-ontregeling van onbekende etiologie met hoge waarden aan pro-inflammatoire cytokinen die het CVS symptoom-complex veroorzaken. Twee vondsten moedigen dit idee aan: ten eerste, ongeveer een derde van de CVS-patiënten meldt een plots, griep-achtig begin van hun ziekte en, ten tweede, toediening van of pro-inflammatoire cytokinen leidt tot veel van dezelfde symptomen die worden gezien bij CVS. We reviewden echter de literatuur betreffende deze hypothese en vonden relatief weinig empirische gegevens om dit te ondersteunen; een kleine studie rapporteerde wel hogere waarden van een dergelijk cytokine, serum TGF-β, bij patiënten vergeleken met controles [bedoeld wordt White et al. in JCFS (2004) maar er is meer: zie ‘Verhoogde neutrofiel apoptose bij CVS’ en onze items over TGF-β], hoewel een andere groep dit niet kon bevestigen. En ander werk dat deze research verder uitbreidt naar cellulaire produktie van pro-inflammatoire cytokinen ook negatief was. [Laat ons hier herhalen wat Klimas et al. zegden in ‘Cytokinen in plasma bij vrouwen met CVS’,: “Er is een aanzienlijke hoeveelheid literatuur die immuun-dysfunktie bij CVS beschrijft. Verhoging van pro-inflammatoire cytokinen en bewijs voor T_h2 (T-helper cel-type 2) cytokine-aktivatie werden gemeld. Andere studies rapporteerden dat er geen verschillen waren tussen CVS en controles. De methodes varieerden echter sterk…”.]

Een zeer verschillende en alternatieve hypothese focust echter op de courante klacht van niet-verfrissende slaap bij CVS. Research suggereert dat slaap onder de controle staat van een cytokine*slaap netwerk waarbij normale slaap volgt op een een gebalanceerde afgifte van pro- en anti-inflammatoire cytokinen [Krueger, J. M., F. Obál, J. Fang, T. Kubota, and P. Taishi. The role of cytokines in physiological sleep-regulation. Ann. NY Acad. Sci.(2000) 917:211-221]. We hypothiseerden dat CVS zou kunnen resulteren uit een onevenwicht van dit netwerk ten voordele van anti-inflammatoire cytokinen die de slaap verstoren. Ondersteuning voor deze mogelijkheid is het resultaat van een studie [Togo, F., B. H. Natelson, G. K. Adler, J. E. Ottenweller, D. L. Goldenberg, Z. R. Struzik and Y. Yamamoto. Plasma cytokine fluctuations over time in healthy controls and patients with fibromyalgia. Exp. Biol. Med. (2009) 234:232-240] waarbij we elke 20 min. gedurende 24 h bloed verzamelden voor de bepaling van cytokinen bij patiënten met fibromyalgie (FM), een medisch onverklaard pijn-syndroom dat substantieel overlapt met CVS. Van meerdere pro- en anti-inflammatoire cytokinen die werden bestudeerd, bleek de enige die verschillen (verhogingen) vertoonde met de controles, het anti-inflammatoire cytokine interleukine-10 (IL-10), en dat enkel tijdens de nacht. Omdat er geen informatie werd gegeven over het feit of deze patiënten-groep ook voldeed aan de criteria voor CVS, is het niet gepast de resultaten van die studie uit te breiden tot patiënten met CVS. Dus was één doelstelling van de huidige studie te bepalen of de resultaten die we verkregen bij patiënten met FM kunnen worden uitgebreid naar mensen met CVS. Bovendien, omdat we verstoringen van het cytokine*slaap netwerk hypothiseerden, beslisten we cytokinen te bestuderen tijdens de slaap met de verwachting dan maximale verschillen te vinden.

Bij de eerdere studie bepaalden we cytokinen in plasma. Dit is echter slechts één van de meerdere methodes om cytokine-produktie te onderzoeken die momenteel bestaan, en verschillen qua plasma-cytokinen tussen patiënten en controles zou verschillen qua verdeling van cytokinen met verloop van tijd kunnen weerspiegelen. Jammer genoeg is er niet één enkele ‘gouden standaard’ wat betreft welke methode het best de cytokine-produktie en -waarden bij een persoon weerspiegelt. Daarom breiden we, in deze studie, onze test-methodes uit: naast het bepalen van cytokinen in plasma analyseerden we cytokine gen-expressie in totale bloed-cellen uit perifeer bloed en cytokine-afgifte door in vitro gestimuleerde perifeer bloed mononucleaire cellen (PBMCs) d.m.v. ELISPOT [zie methodes] testen.

METHODES

Individuen

62 vrouwen – 47 met CVS en 36 gezonde controles – gematcht voor leeftijd (27 tot 56 jaar) en body-mass-index. Personen ouder of jonger dan de geselekteerden werden uitgesloten omwille van mogelijke leeftijd-effekten op slaap en op cytokinen. […] Alle individuen vulden initieel een uitgebreide gezondheid-screening in (painandfatigue.com) die over de jaren effektief is gebleken voor het identificeren van CVS-patiënten (fout-marge ca. 5%). Dit screening-instrument werd ook gebruikt voor het uitsluiten van patiënten die antidepressiva, opiaten, steroïden, slaapmiddelen en andere sedatieven, inclusief benzodiazepinen, namen. […]

Daarna onderging elk research-individu een volledig medisch en lichamelijk onderzoek, inclusief een evaluatie van de ‘tender-points’ om de diagnose van FM ev. te kunnen stellen, en een psychiatrisch diagnostisch interview (Q-DIS) […]. Daarnaast werden de patiënten gecategoriseerd, gebaseerd op hun voorgeschiedenis, als ‘ernstige’ CVS of ‘alle andere’ CVS. Ten slotte werd een aantal bloed-testen gedaan om patiënten te elimineren met medische oorzaken voor vermoeidheid (anemie, verhoogde sedimentatie-snelheid, en abnormale lever of schildklier funktie-testen, en de aanwezigheid van Lyme-antilichaam, ANA [Anti-Nukleaire Antistoffen – ook Anti-Nukleaire Factor (ANF) genoemd; een verzamelnaam voor alle antistoffen tegen de celkern, duiden op de mogelijke aanwezigheid van auto-immuunziekten], reumatoïde factor of verhoogd C-reactief proteïne [merker voor systemische inflammatie]).

Na deze evaluatie werden 21 patiënten en 12 gezonde controle-indivduen uitgesloten van verdere deelname aan de studie [verscheidene redenen opgesomd]. De overblijvende patiënten voldeden allemaal aan de 1994 definitie voor CVS; van deze patiënten waren er 14 die ook voldeden aan de criteria van de ‘American College of Rheumatology’ (1990) criteria voor FM.

Al deze patiënten ondergingen dan een diagnostische slaap-studie [gegevens gerapporteerd: Togo, F., B. H. Natelson, N. S. Cherniack, J. Fitzgibbons, C. Garcon, and D. M. Rapoport. Sleep-structure and sleepiness in Chronic Fatigue Syndrome with or without coexisting fibromyalgia. Arthritis Res. Ther.(2008) 10:R56]. Binnen een periode van 6 maand na deze diagnostische evaluatie keerden de individuen die verder aan onze studies wilden deelnemen terug naar slaap-lab voor een tweede nacht waarbij op verschillende tijdstippen bloed werd afgenomen via een catheter […]. Tijdens die nacht ondergingen de indivduen ook een elektro-encefalogram, een elektro-oculogram, een sub-mentale elektro-myogram en een elektro-cardiogram . […]

Bloed-afname

Binnen het uur na de installatie van de catheter werd ca. 2 ml of bloed afgenomen […]. Patiënten konden naar bed gaan tussen 22:30 en 23:00 Er werden bijkomende bloedstalen genomen rond rond 1 h, 3 h en 5 h. De individuen werden wakker gemaakt tussen 7:00 en 7:30, waarna een laatste bloedstel werd genomen. […]

Analyse van plasma-cytokinen d.m.v. Luminex

[…] De kit mat simultaan de pro-inflammatoire cytokinen IL-1β, IL-6, IL-8 en TNF-α, en de anti-inflammatoire cytokinen IL-4 en IL-10. […]

Meting van ELISPOT gegevens

Omdat de ELISPOT benadering cytokine-produktie meet binnen een maximum periode van 48 h [Immunologische test in met antilichaam gecoate titerplaten die de visualisatie toelaat van het afgescheiden produkt van individuele geaktiveerde of responderende cellen. Elke ‘spot’ die in de test ontstaat, vertegenwoordigt een enkele reaktieve cel. De ELISPOT test geeft zo info over het type immuun-proteïne en het aantal responderende cellen.], stelt ze frequenties vast van T_h1- en T_h2-cellen die in vivo aanwezig zijn, en laat zo de inductie van geheugen-cellen [memory-cellen; gemaakt. cellen die als het ware kunnen onthouden welke bakterie of virus in het lichaam aktief geweest zijn] toe, leidend tot de produktie van cytokine […].

Bewaring van nachtelijke stalen totaal bloed

[…] Niet-specifieke ELISPOT test-resultaten werden geminimaliseerd door de bloedstalen rechtop bij kamer-temperatuur te laten staan tot de PBMCs werden geïsoleerd. Om de vergelijkbaarheid te verzekeren van de testen op stalen genomen rond middernacht en stalen genomen in de vroege morgen, werden alle bloedstalen 4 à 6 uur bewaard […].

Bereiding van PBMCs

[…] PBMCs werden geteld en hun aantallen aangepast tot verscheidene concentraties. De leefbaarheid van de PBMCs was 100%.

Constitutieve en stimulant-geïnduceerde IL-1β, IL-4, IL-6, IL-8, IL-10 en TNF-α produktie (via ELISPOT testen)

[…] PBMCs werden gecultiveerd in cultuur-medium zonder en met lipopolysaccharide [LPS = grote molekulen in het buitenste membraan van bepaalde bakterieën die als endotoxinen werken en een sterke immuun-respons opwekken] of fytohaemagglutinine [PHA = plantaardige stof die de cel-deling induceert (mitogeen); beïnvloedt het cel-membraan qua transport en doorlaatbaarheid voor proteïnen] respectievelijk. Opdat er geen definitieve ethiopathogene agent bekend is voor Chronische Vermoeidheid Syndroom, was het niet mogelijk antigen-specifieke cytokine-inductie te beoordelen. […]

[…]

Meting van de cytokine-produktie

[…]

Meting van cytokine gen-expressie

cDNA synthese: […]

Real-time PCR test: […]

Data pre-processing

Pre-processen van de gegevens was noodzakelijk gebaseerd op het feit dat cytokinen uitbarsting-achtige veranderingen vertonen qua niveau met verloop van tijd en op onze preliminaire observatie dat elke data-set – van elk cytokine en elke test – enkele extreem afwijkennde waarden vertoonde. […]

[…] We detekteerden geen tijd-gebonden patroon voor extremen in geen enkele van de of data-sets. Als meer dan 2 van 5 data-punten ontbraken, sloten we de data uit voor de analyse. Het aantal individuen waarvan de stalen werden geanalyseerd is dus niet hetzelfde als het totaal aantal individuen die deelnam aan de studie. Uit de voor-verwerkte gegevens berekenden we een gemiddelde cytokine-waarde voor elk cytokine van ieder individu. […]

Correlatie en statistische analyse

[…]

RESULTATEN

[…] Er waren geen significante verschillen qua leeftijd, BMI of slaap-latentie (d.i. de tijd nodig om in slaap te vallen) tussen de groepen. CVS-patiënten hadden als groep significant een lagere gemiddelde slaap-efficiëntie dan controle-individuen – wat een meer verstoorde slaap weerspiegelt. Er was geen verschil qua aantallen met ernstige CVS tussen patiënten met of zonder co-morbide FM.

Correlatie over de verschillende testen

[…]

Luminex test: Groep-verschillen qua cytokine-produktie

[…] Er waren geen significante verschillen voor geen enkele van de cytokinen, tussen CVS met of zonder FM (als groep) en controle-individuen. Om de gegevens verder te evalueren, stratificeerden we de CVS-data in twee subgroepen (CVS met FM, n=15; en CVS zonder FM, n=11) en vergeleken de groep-verschillen. Het expressie-niveau van IL-10 van de subgroep ‘CVS zonder FM’ was significant hoger dan dat van gezonde controle-individuen of de ‘CVS met FM’ groep. Daarenboven hadden de CVS-patiënten met FM de neiging tot verlaagde IL-1β (p=0,068) vergeleken met controle-individuen.

Speurwerk naar correlaties tussen cytokine-gegevens en klinische variabelen leverden niets op, buiten een tendens naar lagere IL-8 waarden bij hogere CVS-ernst (p=0,058). Patiënten met enkel CVS verschilden niet qua ernst van deze met CVS plus FM. Er was een significante correlatie tussen totale slaap-periode en IL-10 (p=0,042) bij patiënten.

Een andere analyse bevestigde onze groep-analyse door het aantonen van een significant verschil alleen voor IL-10 waarden. […] CVS-patiënten zonder FM vertoonden hogere IL-10 waarden dan controles om 3 en 5 h, en hogere waarden bij CVS met FM om 5 h.

ELISPOT test: Groep-verschillen qua basale cytokinen

[…] Er waren geen significante groep-verschillen voor geen van de cytokinen bij patiënten vergeleken met controles, voor gestimuleerde en ongestimuleerde condities. Zoals het geval was qua plasma-proteïnen, had IL-1β de neiging tot lagere waarden bij CVS vergeleken met controles (p=0,099). We vonden geen significante correlatie tussen gemiddelde cytokine-waarden van de ELISPOT test en klinische variabelen voor de patiënten. Er waren geen significante verschillen voor geen enkele van de cytokinen voor gestimuleerde en ongestimuleerde condities.

qRT-PCR test

[…] Er waren geen significante groep-verschillen voor geen van de cytokinen bij patiënten vergeleken met controle-individuen. We onderzochten ook de verbanden tussen cytokine-waarden van CVS-patiënten en klinische variabelen. IL-1β vertoonde een tendens naar verhoogde waarden levels bij patiënten met hogere ernst-scores (p=0,094), we vonden echter geen significante correlatie tussen IL-1β en CVS-ernst met de PCR test. […]

Samengevat: correlaties tussen de methodes was niet significant. De Luminex teste onthulde verhogingen qua IL-10 bij patiënten met enkel CVS en een neiging tot dalingen qua IL-1β bij de ‘CVS + FM’ groep. Er werden geen verschillen gevonden tussen patiënten en controles met de ELISPOTof de qRT-PCR.

BESPREKING

Een belangrijke hypothese voor de oorzaak van CVS is een immuun-dysfunktie gekenmerkt door een algemene upregulering van pro-inflammatoire cytokinen. Deze hypothese is, ten dele, gebaseerd op klinische rapporten betreffende het feit dat toediening van pro-inflammatoire cytokinen bij de behandeling van ziekte bij mensen een griep-achtig syndroom veroorzaakt dat lijkt op CVS. Er is echter weinig empirisch bewijs [???; zie bv. de artikels onder ‘Immunologie’! De observaties zijn wel gemengd. Weerom: belangrijk zijn de methodologie, de populatie, de condities. Geen appels met peren vergelijken…] dat dit hypothetisch verband tussen pro-inflammatoire cytokinen en CVS ondersteunt, en onze eerdere studies bij CVS-patiënten vond geen enkele cytokine-abnormaliteit. De resultaten van deze studie, die nachtelijke stalen gebruikt, ondersteunen de hypothese van een ge-upreguleerd inflammatoir immuun-systeem gemedieerd door cytokinen bij het ontstaan van CVS ook niet. [De nuance moet wellicht gezocht in het feit dat anti-inflammatoire cytokinen ook een rol spelen.] Een studie van een groep patiënten met post-infektueuze vermoeidheid kwam tot een gelijkaardige conclusie [Vollmer-Conna, U., B. Cameron, D. Hadzi-Pavlovic, K. Singletary, T. Davenport, S. Vernon, W. C. Reeves, I. Hickie, D. Wakefield, and A. R. Lloyd. Post-infective fatigue syndrome is not associated with altered cytokine-production. Clin. Infect. Dis. (2007) 45:732-735].

[In 2008 laten de groep van Vollmer-Cona (zie ‘Cytokine polymorfismen & respons op infektie’) wel noteren: “Funktionele polymorfismen van IL-10 beïnvloeden de cytokine-produktie, alsook de ernst en duur van ziekte na infektie met EBV, RRV of C. burnetii op significante wijze.”. In ‘Matige Inspanning verhoogt Expressie van Sensorische, Adrenerge en Immuun Genen bij CVS’ rapporteerden Light et al. dat er (bij CVS) na inspanning significante groep-verschillen waren voor IL-10 expressie maar in ‘Cytokinen in plasma bij vrouwen met CVS’ werd echter gemeld dat IL-10 niet verschilde tussen vrouwelijke CVS-patiënten en controles. Verschillen qua poulaties, condities en methodolgie bemoeilijken ook hier vergelijkingen…]

Er bestaat experimenteel bewijs dat de notie ondersteunt van een cytokine*slaap netwerk waarbij pro-inflammatoire cytokinen slaap induceren en anti-inflammatoire cytokinen slaap verstoren [Krueger et al. 2000; zie hierboven]. Het bestaan van dit immunologisch homeostatisch systeem dat de slaap controleert, leidde er toe dat we een alternatieve  hypothese (voor de pro-inflammatoire stelling als een oorzaak voor CVS) ontwikkelden: namelijk dat verstoringen in dit cytokine*slaap netwerk zou kunnen leiden tot verstoorde slaap met vermoeidheid tot gevolg. Onze eigen eerdere studie die cytokine sekretie-patronen in plasma gedurende 24 h bekeek, ondersteunde deze hypothese. We vonden gestegen waarden voor IL-10 in het bloed van FM-patiënten tijdens de nacht [Togo et al. 2009; zie hierboven]. De hier verzamelde gegevens ondersteunen dit resultaat voor de groep met‘enkel CVS’ [zonder FM] en niet voor de ‘CVS + FM’ groep zoals kon worden verwacht. [We vroegen Natelson of men niet het tegengestelde zou verwachten, nl. IL-10 verhogingen bij CVS+FM? Zijn antwoord: “We vonden inderdaad dat IL-10 hier slechts verhoogd was bij de groep met alleen CVS. We geloven echter dat IL-10 is verhoogd in beide patiënten-groepen maar we waren niet in staat het te vinden in de combinatie-groep.”] Maar de grootte-orde van het verschil was klein, minder dan 1 pg/ml, en zou dus slechts een beperkte biologische betekenis kunnen hebben. Daarenboven omvatten onze analyses meerdere cytokinen en gebruikten we meerdere methodes, en dus kan deze ene significante bevinding een ‘type 1 fout’ [Als men (zoals hier) kiest voor een significantie-niveau van 0,05 dan betekent dit men een kans van 5 percent accepteert dat men de foute conclusie trekt uit de steekproef. Een lager significantie-niveau (0,01 of zelfs 0,001) ware wellicht beter geweest. Men verwerpt dus eigenlijk iets terwijl het waar is. In gewone taal: we zien een verschil terwijl er eigenlijk geen is.] kunnen weerspiegelen.

IL-10 plasma-waarden bij onze patiënten vertoonden echter een omgekeerde correlatie met totale slaap-periode en ons eigen eerder werk waarbij we gebruik maakten van neurale netwerken [Hanson, S. J., W. C. Gause, and B. H. Natelson. Detection of immunologically significant factors for Chronic Fatigue Syndrome using neural network classifiers. Clin. Diagn. Lab. Immunol. (2001) 8:658-662 *** Neurale netwerken zijn zeer gesofisticeerde (computer-)technieken om extreem complexe verbanden te modelleren, doordat ze in staat zijn niet-lineaire verbanden weer te geven.,  zowel als het werk van andere groepen die cytokinen bij CVS bestuderen, rapporteerden een verschuiving van het cytokine-netwerk weg van een pro-inflammatoir, richting een anti-inflammatoir evenwicht. De bescheiden wijziging qua IL-10 die hier wordt gerapporteerd is dus consistent met de suggestie dat patiënten met CVS een shift naar T_h2 type cytokinen toe vertonen.

Het argument dat CVS wordt veroorzaakt door immuun-ontregeling werd ook uitgebreid naar patiënten met FM. Bij FM is het beste bewijs de verhogingen in IL-8, een chemokine betrokken bij de vroege stadia van het ontstaan van een inflammatoire respons. Die resultaten waren gebaseerd op enkelvoudige stalen tijdens de dag van serum of supernatants van gestimuleerde of ongestimuleerde PBMCs. We vonden dit resultaat niet in ons staal van CVS-patiënten met FM ondanks onze herhaalde nachtelijke staalnames. We kunnen deze discrepantie niet verklaren tenzij door te suggereren dat de verschillen die eerder werden gevonden, een veranderd circadiaans patroon van IL-8 met stijgingen enkel tijdens de waak-periode kunnen weerspiegelen. Een ander team melde geen daling qua serum-waarden of gen-expressie van boodschapper-RNA voor IL-8 te hebben gevonden bij patiënten met chronische algemene pijn […]. Deze onderzoekers vonden echter wel dat de patiënten met chronische pijn een verminderde gen-expressie en gedaalde serum-waarden voor de anti-inflammatoire cytokinen IL-4 en IL-10 hadden vergeleken met gezonde controles – een resultaat dat verschilt van dat gevonden in de huidige studie. Het is ook mogelijk dat verschillen qua medicijn-gebruik bij de patiënten in deze verscheidene studies verantwoordelijk zijn door dit tegenstrijdig resultaat.

Het feit dat CVS én FM beide enkele wijzigingen vertonen in het evenwicht van T_h1 en T_h2 cytokinen naar een T_h2 of slaap-verstorende respons toe, suggereert een mogelijke rol voor cytokine-geïnduceerde verstoorde slaap bij de pathogenese van beide syndromen. We hebben de slaap van subgroepen patiënten met enkel CVS of met CVS plus FM bestudeerd na uitsluiting van patiënten met een slaap-pathologie. We vonden bewijs voor het feit dat beide subgroepen een verstoorde slaap vertoonden […]. In een daaropvolgende studie, ontzegden we enkele van deze patiënten de slaap gedurende een ganse nacht en vonden dat een derde van hen de volgende morgen trager de slaap vatte vergeleken met gezonde controle-individuen (ongepubliceerde gegevens). Slaap-deprivatie is een voor de hand liggende oorzaak van ernstige vermoeidheid en meerdere studies hebben getoond dat verstoorde slaap ook kan leiden tot verlaagde pijn-dremepls bij gezonde vrijwilligers. Te samen genomen suggereren deze data dat slaap-stoornissen, misschien gerelateerd met een gewijzigd slaap*cytokine netwerk ten voordele van een T_h2-respons, kunnen leiden tot de symptomen die consistent zijn met de diagnose van CVS of FM.

Omdat de literatuur niet aangaf welke van de verscheidene methodes die beschikbaar zijn om cytokinen te testen, de beste is voor het identificeren van abnormaliteiten bij CVS en FM, gebruikten we een uitgebreide benadering en maten cytokine-proteïne concentraties in plasma, constitutieve en gestimuleerde proteïne-release door PBMCs, en cytokine boodschapper-RNA expressie in totale bloed-cellen. Belangrijk: onze bevindingen wijzen er op dat cytokine-gegevens gebruikmakend van elk van deze test-methodes niet goed correleerde met cytokine-gegevens gegenereerd via de andere methodes – wat suggereert dat elke methode verschillende aspekten van cytokine-eigenschappen of -funktie prijsgeeft. De relatief povere correlatie tussen de test-methodes werd reeds eerder genoteerd.

De enige methode die een significant resultaat tussen patiënten en controles aangaf, was de meting van of cytokinen in plasma gebruikmakend van de Luminex-technologie. Het feit dat meer basis-metingen van de cytokine-secretie en -afgifte geen significante verschillen onthulden tussen patiënten en controles kan betekenen dat de verhogingen qua IL-10 die hier en bij eerder werk werden geobserveerd, mogelijks systemische factoren weerspiegelen die de cytokine-waarden in bloed van CVS-patiënten beïnvloeden i.p.v. forse verhogingen van anti-inflammatoire cytokine.

Samengevat: we ontwierpen deze studie om twee alternatieve hypothesen te onderzoeken – ten eerste, dat CVS en FM worden veroorzaakt door verhogingen van pro-inflammatoire cytokinen en ten tweede, dat CVS en FM worden veroorzaakt door verstoorde slaap ten gevolgde van verhogingen van pro-inflammatoire cytokinen. Aangezien verschillende resultaten te voorschijn kwamen bij studies waarbij één keer per dag bloed werd afgenomen, beslisten we meerdere keren bloed af te nemen ’s nachts terwijl de individuen sliepen. We reduceerden de variabiliteit door vrouwen  met enkel CVS of met CVS plus FM tijdens dezelfde menstruele fase te bestuderen en na uitsluiting van elke aanwezige majeure depressie. Ondanks het gebruik van deze ‘pure’ patiënten-groepen, vonden we bewijs voor een eerder kleine verhoging van één anti-inflammatoir cytokine, IL-10, en dit slechts bij de patiënten met enkel CVS en slechts via één van de drie testen – deze die cytokinen in plasma kwantificeert. Een voor de hand liggende beperking van deze studie is de relatief geringe grootte van de groepen en onze focus op enkel vrouwelijke patiënten. Deze data leveren bijkomende experimenteel bewijsmateriaal tegen de hypothese dat CVS een manifestatie van een ge-upreguleerde pro-inflammatoire toestand is en laten de mogelijkheid open voor een rol voor anti-inflammatoire cytokinen bij het ontstaan van CVS. [Zie ook ‘Gevaarlijke inspanning’ over pro- en anti-inflammatoire cytokinen bij inspanning.]